����ֱ��

Wat wekte uw interesse in klimaatfinanciering?

Patrick Bolton: “In 2009 werd ik benaderd door Frédéric Samama om een conferentie te organiseren over het onderwerp staatsinvesteringsfondsen (sovereign wealth funds, SWF’s) en langetermijninvesteringen. Destijds werkte Frédéric in New York voor Amundi Asset Management, en hij had het initiatief genomen tot de oprichting van een leerstoel over SWF’s aan de Université Paris Dauphine. Ik had eerder onderzoek gedaan naar kortetermijndenken op speculatieve markten met José Scheinkman en Wei Xiong, wat indirect te maken had met langetermijninvesteringen, en ik wilde dat onderwerp verder verkennen. Ook was ik benieuwd naar de wereld van SWF’s.

Frédéric en ik hebben bijna een jaar besteed aan het organiseren van een driedaagse conferentie aan Columbia University, samen met Joseph Stiglitz. Al snel werd ons duidelijk dat een langetermijnbelegger met een horizon van meer dan 50 jaar de risico’s van klimaatverandering niet kan negeren. Bovendien heeft een SWF dat werkt in het belang van een natie de verantwoordelijkheid om op een duurzame manier te investeren.

We hadden Robert Litterman uitgenodigd voor de conferentie. Hij was net afgetreden als Chief Risk Officer bij Goldman Sachs, en maakte in zijn toespraak een krachtige observatie. Hij zei dat financiële crises ontstaan doordat risico’s te laag worden ingeschat, waardoor beleggers te veel risico nemen. En als het om klimaatrisico’s gaat, worden die helemaal niet geprijsd!

We waren nog maar net herstellende van de wereldwijde financiële crisis van 2007–2009, en die uitspraak was voor mij een echte eye-opener.”

In een van uw recente working papers (Corporate Responsibility and the Theory of the Firm) stelt u dat bedrijven opereren in omgevingen vol inefficiënties en onvolledigheden, waarin maatschappelijke verantwoordelijkheid moeilijker af te dwingen is.

Welke praktische hefbomen, zoals regelgeving, consumenteninvloed of toezicht van beleggers, acht u het meest effectief om bedrijven richting maatschappelijke verantwoordelijkheid te sturen?

“De eerste stap is dat bedrijfsleiders en institutionele beleggers begrijpen dat ze een verantwoordelijkheid hebben die verder gaat dan wat wettelijk of gebruikelijk is om op een duurzame manier te opereren. Hoe trager overheden zijn in het ondernemen van actie tegen klimaatverandering, het beschermen van het milieu, het bevorderen van sociale rechtvaardigheid en het beschermen van mensenrechten, hoe groter die verantwoordelijkheid wordt.

Het is verkeerd om winst te maken met kinderarbeid of mensenrechtenschendingen, en het is verkeerd om winst te maken door de planeet te vernietigen. Dat is gezond verstand en de eerste fundamentele, praktische stap.

Tegelijkertijd kunnen bedrijven niet overal verantwoordelijk voor worden gehouden, maar ook niet nergens voor. Uiteindelijk gaat het erom waar je de grens trekt en hoe duurzamer je handelt, hoe beter.

Het gaat ook om collectief handelen, want dat heeft meer impact. Allianties om te stoppen met plastic, fossiele brandstoffen, ontbossing; om water en oceanen te beschermen en om het gebruik van schone energie te bevorderen. Dat zijn praktische stappen die direct binnen handbereik liggen.”

Welke rol kunnen universiteiten en business schools spelen in het opleiden van de volgende generatie leiders in duurzame financiering?

“Een centrale vraag voor business schools is: wat is hun doel? Wat is hun ambitie? Het zou niet moeten zijn om te leren hoe je meer geld kunt verdienen, of om studenten te helpen rijk te worden. Dat mag niet het doel zijn.

Waar business schools wél naar zouden moeten streven, is het vinden van praktische oplossingen voor economische en maatschappelijke problemen, door een beter begrip van de samenleving en de economie. En ze moeten toekomstige bedrijfsleiders helpen om praktische oplossingen te vinden voor de grote uitdagingen waar we voor staan. Als ze daar rijk van worden, des te beter. Maar het primaire doel mag niet zijn om zoveel mogelijk geld te verdienen.”

Als u vooruitkijkt, wat stemt u optimistisch over de rol van de financiële sector in een rechtvaardige en effectieve klimaattransitie?

“Er is geen oplossing voor klimaatverandering zonder de financiële sector. De weg naar netto nul uitstoot vraagt enorme investeringen in groene technologie en schone energie. Die investeringen kunnen alleen via de financiële sector worden gefinancierd.

Het is dus niet zozeer een kwestie van optimisme. De blijvende betrokkenheid van de financiële sector is een noodzaak. Daarom is klimaatfinanciering geen voorbijgaande trend die vervangen zal worden door de volgende hype, zoals fintech of crypto. Het is blijvend, en zal alleen maar groeien, omdat het móét.”